اولین کمیسیون همایش مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت در روز شنبه 21 بهمن ماه 1402 برگزار شد
بسم الله الرحمن الرحیم
اولین کمیسیون همایش مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت
شنبه 21 بهمن 1402
سخنران اول: پروفسور کریستور پاول کلوهسی
پروفسور کلوهسی در ابتدای بحث خود اشاره کرد که نمی‌توان گفت که حضرت مریم سلام الله علیها همان حضرت زهرا سلام الله علیها و حضرت فاطمه همان حضرت مریم است. هر دو بزرگوار دو شخصیت مستقل در دو دین بزرگ هستند اما شباهت‌ها و همپوشانی‌های قابل توجهی با یکدیگر دارند. حضرت مریم کسی است که مادر پیامبر نجات انسان‌ها بود و فرزند او توانست انسان‌ها را از ارتکاب گناه اصلی تا زمان فدا شدن و قربانی شدن خودش نجات بخشد.
ایشان افزودند برای من بسیار جالب توجه است که حضرت مریم در مکتب اسلام و بخصوص تشیع از جایگاه ویژه ای برخوردار است و آیات قرآن زندگانی مریم را از زمانی که در رحم مادرش بود و تا زمانی که حضرت عیسی را بدنیا آورد، به شکل دقیقی مورد توجه قرار داده است و به واسطه‌ی دعای مادر مریم، دختری به دنیا آمد که مادر پیامبر بزرگی همچون مسیح شد. من روایتی را از ابوحریره دیدم که در صحیح بخاری نقل شده بود؛ در این روایت ذکر شد حضرت مریم دارای جایگاه ویژه‌ای است. این روایت از این جهت مهم بود که اهل سنت هم برای مریم جایگاه ویژه‌ای قائلند. هر چند که در مکتب شیعه مریم سلام الله علیها دارای جایگاه ویژه و خاص در بین زنان بزرگ عالم است.
در باب عفت و معصومیت می‌دانم که شما شیعیان برای حضرت فاطمه سلام الله علیها جایگاه عصمت قائل هستید بعد از پیامبر اسلام دختر فاطمه به واسطه اینکه مادر اهل بیت است سرچشمه عصمت است چون اهل بیت فرزندان او هستند. حضرت مریم از منظر الاهیات مسیحی هر چند همچون حضرت فاطمه دارای مقام عصمت نیست اما او دارای شخصیت بزرگ و فرا انسانی و متاله است که برای او مقامی در حد مقام عصمت به ارمغان آورده است. پاکی و پاکدامنی و سختی‌هایی که مریم قبل از تولد حضرت عیسی متحمل شد می‌تواند مصادیقی از عصمت او باشد.
مفهوم پاکی و پاکدامنی و باکره بودن حضرت مریم: حضرت مریم قبل از تولد حضرت مسیح و بعد از تولد او هم باکره بود امام حضرت فاطمه متاهل بود و همسرش حضرت علی و 4 فرزند وی بدنیا آمدند و فرزند آخر هم سقط شد. پس به مفهومی که ما مریم را باکره می‌دانیم فاطمه را باکره نمی‌دانیم اما در روایات اسلامی پیامبر دختر خود را بخشی از خود می داند. فاطمه قبل و بعد از ازدواج به عنوان بانویی پاک و پاکدامن و به عنوان سمبل پاکدامنی شناخته می‌شده است که این می‌تواند مفهوم سمبلیک و شبیه به باکره بودن مریم باشد.
مقام و جایگاه مادری حضرت مریم و حضرت فاطمه: هر دوی این بزرگواران مادران انسان‌های بزرگی بودند که نجات انسان‌ها و پیروان اسلام ومسیحیت در زمان خودشان بودند. این مفهوم نجات‌بخش بودن مسیح و حسین در متون دینی اسلام و مسیحیت به شدت مورد توجه واقع شده است. از شباهت‌های عجیب این دو بزرگوار بشارت‌هایی است که بر ظهور و نجات‌بخشی این دو در اناجیل و قرآن و روایات اسلامی از قیام و شهادت امام حسین علیه السلام و همچنین عبارتهای زیبای قرآن از ظهور مسیح برای هدایت و نجات امت آمده است.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در روایات متعددی خبر از قیام امام حسین علیه السلام و نحوه شهادت بی‌رحمانه‌ی او توسط امت مسلمان و امت پیامبر می‌دهد و مسیح هم که از منظر مسیحیت به صلیب کشیده شد شهادتی همچون حسین داشته است همانگونه که پیامبر از شهادت بی‌رحمانه و نجات‌بخش امت بواسطه شهادت امام حسین خبر می‌دهد جبرائیل به مریم بشارت می‌دهد که فرزند او مسیح نجات‌بخش انسان‌ها خواهد بود. هر دوی این بزرگوران خودشان را در راه دین خدا و اعتقادات الهی‌شان فدا کردند و در واقع نجات‌بخش دین خدا از انحراف و کژی بودند و همانگونه که شیعه معتقد است حسین شهید شد و دین را احیا کرد و از انحرافات نجات داد و مسیح هم در راه نجات دین از انحراف‌های قبلی جان خود را فدا کرد. پاسخی که جهان به فداشدن این دو بزرگوار در طول تاریخ بشریت داده است پاسخ حیاتی بوده که هنوز هم ادامه دارد و تازگی خود را از دست نداده است.
محدثه بودن حضرت فاطمه و حضرت مریم: هر دوی این بزرگواران دارای مقام روایت و حدیث بوده‌اند و روایات ارزشمند زیادی از هر دو بزرگوار در اسلام و مسیحیت نقل شده است.
هنگام تولد فرزندان هم فاطمه به عنوان همسر حضرت علی در شرایط سختی قرار داشتند و حضرت فاطمه سختی‌های زیادی را تحمل کرد و حضرت مریم هم شرایط بسیار سخت و فشارهای زیادی را ناشی از تهمت‌های ناروا به واسطه باردار شدن بدون شوهر تحمل می‌کرد هر چند فاطمه سختی‌هایی را که مریم تحمل کرد را روبروی خود نداشت اما در طول زندگانی 18 ساله‌اش و به خصوص بعد از وفات پیامبر سختی‌ها و مصائب زیادی را تحمل کرد به گونه‌ای که هنگام وفات پیامبر وقتی پیامبر به او گفت که بعد از من، تو اولین کسی است که در جهان آخرت به من می‌پیوندد؛ حضرت فاطمه از این خبر بسیار خوشحال شد. شما در روایت شیعه از بیت حضرت فاطمه از بیت الاحزان یا می‌کنید و دقیقاً چنین شرایطی هم برای مریم وجود داشت.
مریم و فاطمه همچنان دو الگوی زنده برای زنان جهان: این دو بزرگوار همچنان بعد از گذشت قرن‌ها همچنان دو الگوی مطرح برای زنان مسیحی و مسلمان جهان هستند که صاحب کمالات و فضائل اخلاقی هستند که می‌توانند الگوی برای زنان مومن باشند. هر دوی آنها مادرانی نمونه و بزرگ بودند که دو فرزندی را در دامان پاک خود به دنیا آوردند که نجات‌بخش انسان‌ها و بشریت بودند و دین خدا را از انحرافات نجات دادند و جالب اینکه هم امام حسین و هم حضرت عیسی توسط قوم خودشان به شهادت رسیدند.
مقام شفاعت فاطمه و مریم: از نظر مسیحیت کاتولیک همچون شیعه که برای فاطمه مقام شفاعت قائل هستند، مریم هم دارای مقام شفاعت در مسیحیت است. این دو بزرگوار دارای مقام شفاعت و بخشش و قبول توبه نزد خداوند برای امت‌های خود هستند و حتی در روایت شما شیعیان فاطمه برای شفاعت همه انسان‌ها نزد خداوند دعا می‌کنند. در تفکر مسیحی هم مریم کسی است که برای شفاعت و بخشش همه انسان‌ها دعا می‌کرد و این علی‌رغم این مسئله بود که فشارها و مصائب زیادی به مریم از طرف امتش به مریم وارد و تحمیل شد امام باز هم برای انها نزد خداوند متعال شفاعت می‌کرد و نکته جالب‌تر اینکه در عصر حاضر هم در عالم مسیحیت و اسلام مردم همچنان برای این دو بزرگوار مقام شفاعت را قائل هستند و به آنها توسل می‌جویند تا به واسطه آنها مورد شفاعت و بخشش خدانود قرار می‌گیرند.
در پایان به این تعبیر بسنده می‌کنم که مریم و فاطمه دو انسان بزرگی هستند که با ایثار و از خودگذشتگی خود و فرزندان خود را برای امت‌شان فدا کردند و با اهدای فرزندانشان به عالم موجب نجات بشریت از انحراف و کج‌روی شدند و انسان‌ها را به راه راست هدایت کردند و تاثیر بزرگ و ماندگاری در دو دین بزرگ اسلام و مسیحت داشتند که همچنان باقی و زنده است.
